Havanın çok sıcak olması ve rüzgarın esmemesi beni soğutma konusuna itti diyebiliriz. İnsanlar sıcaktan ne kadar olumsuz etkileniyorsa motorlarda ısıdan zarar görür. Doğadan ilham alan bilim insanları motorların hararetini almanın yollarını bulmuşlar. Mesela içten yanmalı motorların en büyük sıkıntısı ısınma problemidir. Soğutma yeterli değilse supaplar yanar, şekilleri bozulur, yağ sıcaktan işlevini gerçekleştiremez, piston ve yataklar zarar görür.
Genel olarak insanlarda olduğu gibi su veya hava ile soğutulma tercih edilir.
SU İLE SOĞUTMA
Su ideal bir soğutucudur ve en çok su ile soğutma tercih edilir. Su ile soğutmada genellikle motor su gömleği, radyatör, su pompası vantilatör ve termostat bulunur.
Su gömleği silindirin tamamını sarar böylelikle motor soğutma işlemi silindirlerde gerçekleşir. Radyatörler ise giriş ve çıkış su depolarının arasında yer alan peteklerden oluşur. Asıl soğutma işlemini bu petek gerçekleştirir. Suyun devir daimini su pompası sağlar. Motor gövdesinin ön tarafında ya da yan tarafında bulunur. Su pompası radyatörün çıkış borusundan suyu alır ve su gömleği ile giriş deposuna aktarır. Vantilatör radyatör petekleri arasından hava akımını sağlar. Bu akım sayesinde motor doğrudan hava ile soğur. Havaların soğuk olduğu zamanlarda motorun hemen ısınmasını sağlamak ve motor çalışmasa bile gereksiz soğumasına engel olmak amaçlı termostat bulunur. Çalışma prensibi olarak motor ısınmadığı sürece suyun radyatörlere gitmesini engelleyerek gereksiz soğumayı engeller. Termostatlar, soğutucu suyun miktarını otomatik kontrol eder, radyatör su gömleği ve silindir kapağı su çıkış kanalları arasında bulunur hararet farklarıyla supabı açıp kapar. Termostat bozulsa bile supabı açık bırakarak soğutucu suyun devir daimini sağlar böylelikle motorun zarar görmesi engellenir.
Sıcaklıklar sıfırın altına indiği zamanlarda ise soğutucu suyuna antifiriz eklenir. Genellikle etil alkol olmakla birlikte metil alkol de işe yarar.
HAVA İLE SOĞUTMA
Daha gürültülü olmalarına rağmen bakımının kolay olması, motorun daha hafif olması gibi sebeplerden tercih edilir.
Hava ile soğutma motorunda; davlumbaz, vantilatör, reflektörler ve kanatlar bulunur.
Davlumbaz silindirlerin etraflarını kuşatır havanın yakından temasını sağlar. Ön tarafında vantilatör vardır ve vantilatör havanın soğutma kanallarına hızlı bir şekilde uzamasını sağlar. Reflektörler ise havaya belli bir yön tayin eder reflektör sayesinde hava ısının yüksek olduğu motoru soğutur. Kanatlar havanın soğutma kapasitesini arttırır ancak boyutları önemlidir yüksek kanatlar ısının alınması için hacmi arttırır ancak havanın hızını düşürür.
Çalışma prensibi olarak; silindirleri mukavemetli ve soğumayı sağlayan kanatlarla çevreler. Kanatlar sayesinde silindirin soğutmak için yüzey alanı arttırılmış oluyor. Reflektörler havanın silindire doğru yönlendirerek hızını arttırır. Davlumbaz ise hava akımını kontrol eder. Vantilatör havanın silindirlere temasını hızlandırarak motorun soğumasını sağlar.
Şehriban Köseoğlu’nun kalemindendi…
[bs_notification type=”warning”]Warning! Bu sitedeki herhangi bir yazı, resim, makale, haber tamamen Business.Blog by sametsahin.com.tr ‘ ye aittir. İstediğiniz zaman www.sametsahin.com.tr bağlantısını kaynak göstermek şartı ile copy+paste yapabilirsiniz[/bs_notification]
